عکس: حامد کریم‌زاده
ملیکا سیدی کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی صنایع دانشگاه امیرکبیر گذرانده است. او وقتی دانشجو بود، در شرکت ساپکو بهعنوان مدیر پروژه مشغول به کار شد. ساپکو در آن زمان تنها شرکت تأمین‌کننده قطعات خودرویی ایران‌خودرو بود. پس از آن، سیدی برای مدتی در شرکت‌های قطعه‌سازی بهعنوان مدیر مالی و مدیر اجرایی فعالیت کرد.
سیدی پس از مدتی به‌دلیل اینکه فکر می‌کرد به لحاظ شغلی رشد بیشتری در دنیای فناوری اطلاعات و شرکت‌های آی‌تی وجود دارد، وارد این عرصه شد. در همین راستا او از فضای کسب‌وکارهای سنتی فاصله گرفت و از دو سال گذشته فعالیت خود را در صرافی ارز دیجیتال رمزینکس آغاز کرد. سیدی که در ابتدا بهعنوان عضوی از واحد محصول رمزینکس، فعالیت خود را شروع کرده بود، در حال حاضر بهعنوان مدیر ارشد محصول در این شرکت مشغول به کار است.
لطفاً به ما بگویید مدیر محصول دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد و اصولاً کار مدیریت محصول چیست؟
به‌طور کلی مدیر محصول می‌بایست فردی کنجکاو، ریسک‌پذیر، بلندنظر و اهل مذاکره باشد. یک مدیر محصول باید بر اساس اطلاعات دقیق فکر کند و تصمیماتش با استناد به اطلاعات باشد؛ چراکه مسئول تحقیق، تعیین استراتژی، طراحی نقشه‌راه و تعریف ویژگی‌های یک محصول است. در واقع مدیر محصول کسی است که نیازها و چالش‌های کاربران هدف را شناسایی کرده و شناخت و ارزیابی به‌دست‌آمده را به ایده‌هایی برای سرمایه‌گذاری و توسعه محصول جدید یا بهبود محصول فعلی تبدیل می‌کند.
مدیریت محصول در فضای کریپتو و در شرکت رمزینکس از شناخت و کشف نیازهای کاربران و چالش‌های آنها آغاز می‌شود. بعد از مرحله شناخت، مرحله تعریف راه‌حل، ارائه حل مسئله برای چالش‌ها و مشکلات مورد نظر است. مدیر محصول وظیفه دارد در این مسیر راه‌حل‌های مختلف را شناسایی و با هم مقایسه کند و روش‌های به‌روز و کاربردی را تشخیص دهد.
مدیر محصول باید بتواند روندها و چالش‌ها را در دنیای فناوری یا هر صنعت دیگری که در آن فعالیت می‌کند، شناسایی کند. مدیر محصول باید تمام چالش‌های کاربران را بررسی کند، حتی چالش‌هایی که ممکن است خود کاربران هم متوجه آن نباشند. به‌علاوه باید از نیازهای آینده کاربران نیز آگاه باشد تا بتواند بهترین راه‌حل‌ها را انتخاب و آنها را اجرا کند.
اجرای راه‌حل هم مراحل مختلفی دارد. از مرحله طراحی راه‌حل گرفته تا مرحله پیاده‌سازی و کمک به سایر تیم‌ها برای عرضه آن محصول یا خدمت که اصطلاحاً در دنیای فناوری به این مرحله، لانچ یا ریلیز محصول نیز گفته می‌شود.
به نظر من نقش مهم مدیر محصول، ارتباط‌‌گرفتن با کاربران و ایجاد فضای تعاملی با کاربران با هدف تشخیص نیازهای آنان است. این اقدام می‌تواند از راه‌های مختلفی و از طریق بخش‌های گوناگون سازمان انجام شود.
نقش مهم دیگر مدیر محصول این است که بتواند با دیدی نوآورانه و خلاقانه راه‌حل‌هایی ارائه دهد که آن نیازها را به‌طور کامل برطرف کند. این یک مسیر طولانی و پرفرازونشیب است و برای پیشبرد آن باید با بخش‌های دیگر مجموعه در ارتباط بود؛ به‌طوری که شاید بتوانیم بگوییم مدیریت محصول هسته یک کسب‌وکار است.
مدیریت محصول در پروژه‌های کریپتویی چه تفاوت‌هایی با مدیریت محصول در سایر حوزه‌ها دارد؟ مدیریت محصول در فضای رمزارزی چه چالش‌های به‌خصوصی دارد؟
کسب‌وکارهایی مثل صرافی‌های ارز دیجیتال که کاربران زیادی دارند و با سرمایه کاربران در ارتباط هستند، مسئولیت سنگین‌تری نسبت به سایر کسب‌وکارها دارند. هر اختلالی؛ چه در اینترنت و چه در مورد شرکت‌های همکار و سرویس‌دهنده‌های مختلف، مانند شرکت‌های پرداخت‌یار، دارایی کاربران را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. در نتیجه یکی از سختی‌های کار ما این است که بتوانیم راهکارهایی را از طریق طراحی و پیاده‌سازی محصولات انجام دهیم که چنین چالش‌هایی را به حداقل برساند.
یکی از تفاوت‌های این نوع کسب‌وکار با سایرین جدید بودن و عدم وجود نمونه‌های قدیمی (به علت نو بودن کل این بازار) است. این فناوری بسیار نوپاست و کسی از آینده آن خبر ندارد. مثل این است که ما با چراغ‌قوه در این مسیر پا گذاشته‌ایم و داریم ماجراجویی و اکتشاف می‌کنیم.
مسئله بعدی، رگولاتوری یا عملکرد قانون‌گذار در این حوزه است و تکلیف هر محصول جدیدی که می‌خواهیم اضافه کنیم، به‌نوعی وابسته به نظر قانون‌گذار و رگولاتور است. عدم وجود رگولاتوری مشخص و جدید بودن این بازار باعث می‌شود که گاهی تلاش‌های ما برای ارتقای محصولات و سطح ایمنی دارایی کاربران نادیده گرفته شده و حتی بی‌اثر شود. در واقع به نظر می‌رسد که قوانین، همپا با فناوری و رشد ارزهای دیجیتال پیش نمی‌رود. این مشکلات موجب می‌شود که جلوی رشد یا حداقل تمرکز شرکت‌هایی مانند ما گرفته شود.
موضوع دیگر اهمیت سرعت در این بازار است. دارایی کاربران باید خیلی سریع تسویه شود و همچنین معاملات و مبادلات به‌سرعت انجام شوند. سرعت و ارائه بهترین خدمات با بالاترین سرعت دغدغه و چالش ماست. از طرف دیگر ما با طیف متنوعی از کاربران، از مبتدی تا حرفه‌ای، مواجه هستیم و بستر ما باید پاسخگوی نیازهای همه آنها باشد. در کل شعار ما در رمزینکس این است که ما تجربه‌ای آسان و در عین حال حرفه‌ای برای کاربران رقم خواهیم زد.
به نظر من نقش مهم مدیر محصول، ارتباط‌‌گرفتن با کاربران و ایجاد فضای تعاملی با کاربران با هدف تشخیص نیازهای آنان است
گفتید مدیریت محصول هسته یک کسب‌وکار محسوب می‌شود. با توجه به این گفته مدیریت محصول با کدام بخش‌ها و با هر بخش چه نوع ارتباطی دارد؟
ما در رمزینکس با تمام بخش‌ها در ارتباط هستیم و هر بخشی که نیازمند توسعه و اتصال به واحد فنی باشد، از گلوگاه مدیریت محصول عبور می‌کند. دلیل این موضوع هم حفظ یکپارچگی و پیوستگی محصولات و جلوگیری از ایجاد مشکل در سایر بخش‌هاست. ما تمام بخش‌ها را در کنار هم می‌بینیم و واحد مدیریت محصول واحدی است که به تمام بخش‌ها دسترسی دارد. شاید بتوان گفت مدیر محصول در لایه‌های پایینی شرکت‌های بزرگ برای محصولات و ویژگی‌ها نقش مدیر اجرایی را بازی می‌کند، پس باید نسبت به اتفاقاتی که برای محصولات می‌افتد، دید کاملی داشته باشد.
همان‌طور که اشاره کردم، هر محصول برای عرضه در بازار فناوری یک نقشه‌راه را طی می‌کند. مدیر محصول در این مسیر با تمام تیم‌ها در ارتباط است. برای مثال مدیر محصول در مرحله‌ای که می‌خواهد چالش‌ها را شناسایی کند، با تیم توسعه، تیم پشتیبانی، تیم مارکتینگ و… در ارتباط بوده و نیاز کاربران را از دل این تیم‌ها بیرون می‌کشد.
سپس این نیازها را اولویت‌بندی می‌کند و با مطالعه بازار، بررسی فناوری‌های روز و به‌کارگیری سایر روش‌ها، راه‌حل‌های مناسب را شناسایی و ارائه می‌دهد. پس از طی‌کردن این مراحل، مدیر محصول ادامه مسیر را با هم‌فکری اعضای تیم مدیریت محصول که متشکل از تیم طراحی، تیم کنترل کیفیت و تجربه کاربری هستند، طی کرده و تصمیمات را نهایی می‌کند. بعد از نهایی‌شدن تصمیمات و طراحی‌ها، محصول را به تیم اجرایی ارجاع می‌دهد و خروجی را مورد ارزیابی و کنترل کیفیت قرار می‌دهد. سپس خروجی تأییدشده وارد مسیر عرضه به بازار شده و این چرخه مدام تکرار می‌شود.
ما در رمزینکس این مسیر را کاملاً بر پایه داده‌ها پیش می‌بریم. در واقع سعی می‌کنیم تصمیمات را با کمک تیم دیتا و بر اساس تجربه‌های قبلی کاربران و دیتاهای تهیه‌شده از رفتارهای لحظه‌به‌لحظه کاربران اتخاذ کنیم. در حقیقت داده‌ها در این مسیر نقشی کلیدی در تصمیم‌گیری‌ها و طراحی‌های محصولی ما ایفا می‌کنند.
اگر با دید وسیع‌تری به این موضوع نگاه کنیم، در بین کسب‌وکارهای بین‌المللی و برندهای شناخته‌‌شده جهان هم جایگاه برند محصول همین‌گونه تعریف می‌شود؟ به بیان دیگر کسب‌وکارهای کریپتویی جهان چه تعریفی از جایگاه و نقش مدیر محصول دارند؟
به نظر من در تمام سازمان‌ها مدیریت محصول وظیفه خلق تجربه بهتر را برای کاربر دارد. به‌طور کلی در کسب‌وکارهای مشابه، یک مدیر محصول موظف است یک تجربه معاملاتی بهتر برای کاربران خلق کند. در واقع می‌توانیم بگوییم که مدیر محصول برای هر محصولی نقش مدیرعامل را بازی می‌کند.
ولی جزئیات وظایف و مسئولیت‌های مدیر محصول در هر شرکتی بنا بر مقیاس آن شرکت، کشور و فضای کسب‌وکار می‌تواند متفاوت باشد. یعنی یک مدیر محصول در یک شرکت می‌تواند مسئولیت‌های زیادی داشته باشد، اما در شرکت دیگری ممکن است اختیارات مدیر محصول تقلیل‌یافته و تفکیک‌شده باشد.
برای مثال در برخی شرکت‌ها هم مدیر محصول و هم مالک محصول وجود دارد و وظایف تقسیم شده است. این جزئیات به نوع کسب‌وکار، مقیاس و تصمیمش بستگی دارد. در واقع مقیاس شرکت، یعنی تعداد نیروها و فرایند پیاده‌سازی محصول روی نقش و جایگاه مدیر محصول تأثیر بیشتری دارد.
به سبب ماهیت تکاملی این فضا و بازار، مدام شاهد ساخت و ورود محصولات جدید به صرافی‌ها و سایر پروژه‌های رمزارزی هستیم. این مسئله باعث می‌شود که کاربران نتوانند به‌راحتی محصولات مطمئن و ماندگار را تشخیص دهند. شما بهعنوان مدیر محصول یک صرافی ارز دیجیتال در این زمینه چه توصیه‌هایی به کاربران دارید؟
تشخیص در بازار کریپتو مستلزم مطالعه متداوم است؛ بنابراین توصیه‌کردن آسان نیست، اما در حوزه مرتبط با صنعت کریپتو باید اشاره کنم که برای ما رصد اکوسیستم و روندهای جهانی اهمیت بسزایی دارند. ما مدام در حال بررسی روندها و نیازهای آتی کاربران هستیم. در این صنعت دسته‌‌ای از نیازها مانند خدمات ترید پایدار وجود دارد که خود کاربران به آن واقف نیستند، اما استحقاقش را دارند. در واقع سعی می‌کنیم همیشه این روندها را دنبال کنیم و پیش از احساس نیاز در کاربران محصولات مورد نیاز آنها را اضافه کنیم.
در مورد اینکه کاربر چگونه می‌تواند محصول مناسب خود را تشخیص دهد، باید بگویم که این موضوع به خود کاربر بستگی دارد. کاربر باید دقت کند که در راستای اهداف معاملاتی خود واقعاً به چه چیز نیاز دارد و در مورد آن مطالعه کافی داشته باشد. کاربران باید مدام بازارهای داخلی و جهانی را رصد کنند و از اخبار دنیای فناوری آگاه باشند. نکته مهم از نظر من این است که خود کاربران می‌توانند با مطالعه و بررسی‌های لازم در جامعه ارزهای دیجیتال به این نتیجه برسند که آیا محصول پیش روی آنان یک محصول کاربردی است یا خیر.
البته تیم محصول هم همواره دغدغه و نگرانی استاندارد بودن محصولات را دارد و مراقب است محصولی که توسعه پیدا می‌کند، حتماً متناسب با نیاز کاربر باشد.
رمزینکس دقیقاً چه محصولاتی ارائه می‌دهد و هر کدام از این محصولات چگونه مدیریت می‌شوند؟
بهتر است ابتدا ساختار تیم محصول را شرح دهم. تیم محصول ما در رمزینکس متشکل از سه بخش تجربه کاربر، کنترل کیفیت و طراحی است. محصولات نیز هر یک بنا بر هدف محصولی‌شان، در دسته‌های متفاوتی جای می‌گیرند؛ این دسته‌ها می‌تواند شامل محصولات بلاکچینی، محصولات فین‌تکی و غیره باشد.
محصول اصلی ما بازار معاملاتی رمزینکس است که نزدیک به ۱۵۰ ارز دیجیتال را پشتیبانی می‌کند. این معاملات در شبکه‌های بلاکچینی متعدد قابل انجام هستند. همچنین کاربران می‌توانند از سفارش‌گذاری‌های متنوع بهره ببرند. یکی از انواع این سفارش‌ها، حد سود (Take Profit) نام دارد.
یکی از تفاوت‌های این نوع کسب‌وکار با سایرین جدید بودن و عدم وجود نمونه‌های قدیمی (به علت نو بودن کل این بازار) است. این فناوری بسیار نوپاست و کسی از آینده آن خبر ندارد
این ابزار به کاربران کمک می‌کند تا با تنظیم‌کردن قیمت مورد نظر از ذخیره سود خود در معاملات سودده اطمینان خاطر داشته باشند. حد ضرر (Stop Loss) هم نوع دیگری از انواع سفارش‌گذاری ماست که به کاربران امکان می‌دهد تا به‌راحتی با مشخص‌کردن قیمتی که توان ضرر را طبق استراتژی خود دارند، مشخص و با خیال راحت در بازارهای ریزشی از ضررهای بزرگ جلوگیری کنند.
سعی کردیم در طراحی تمامی محصولات سهولت کارکردی و امنیت را در اولویت قرار دهیم. به همین جهت رمزینکس تلاش کرده تا از ابتدا با هوشمندسازی فرایند احراز هویت و بهبود سطوح کاربری، روند احراز و ثبت‌نام کاربران را سریع و ساده کند. به‌علاوه با طراحی انواع معاملات، اعم از معامله آسان، خریدوفروش (معامله) را برای کاربران خود تسهیل و تسریع کرده‌ایم.
از طریق این فیچر تمام کاربران اعم از تازه‌وارد و حرفه‌ای می‌توانند در سریع‌ترین زمان ارز دیجیتال مورد نظر خود را معامله کنند. پنل حرفه‌ای معامله ارزهای دیجیتال و معامله از طریق APIهای رمزینکس نیز از دیگر خدمات این مجموعه است. با محصول API Management رمزینکس هم می‌توان به‌راحتی وارد دنیای ربات‌ها شد و از معاملات هوشمند لذت برد. این محصول همچنین از پشتیبانی اختصاصی برخوردار است.
در راستای حفظ امنیت و برای جلوگیری از هرگونه کلاهبرداری احتمالی یا سرقت از کیف پول کاربران نیز، لایه‌های امنیتی متفاوتی را برای کاربران در نظر گرفته که از جمله آنها می‌توان به امنیت دومرحله‌ای Google Authentication، مدیریت دستگاه‌های متصل و… اشاره کرد.
یکی دیگر از محصولات پرطرفدار و کاربردی ما پنل سود و ضرر است که کاربران را قادر می‌سازد تا به‌راحتی بتوانند از جزئیات حساب و معاملات خود آگاه شوند و علاوه بر این، در قالب نمودارهای گرافیکی و بدون محاسبات پیچیده، بر میزان سود و ضرر معاملات خود نظارت داشته باشند. سبد شاخصی رمزباکس هم یکی دیگر از محصولات رمزینکس است. این محصول سبدی متشکل از ۱۰ ارز برتر بازار به‌نسبت تسلط بازار Dominance است که ابزار جدیدی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت در بازارهای رمزارزی محسوب می‌شود.
گیفت‌کارت نیز محصولی است که امکان ساخت کارت هدیه فیزیکی یا مجازی ارز دیجیتال را برای کاربران یا دوستان آنها در مناسبات مختلف فراهم می‌سازد. از دیگر خدمات کاربردی ما این است که هر کاربر می‌تواند با یک دستگاه به‌صورت همزمان چند حساب کاربری را مدیریت کند. البته این مدیریت به جهت حفظ امنیت حساب کاربران در حد خریدوفروش و معاملات ارز است.
موارد گفته‌شده تنها بخش کوچکی از سرویس‌ها و خدمات فعلی ما در رمزینکس است که به‌دلیل گستردگی آنها امکان نام‌بردن از تک‌تک آنها وجود ندارد. امیدواریم روزبه‌روز بر تنوع و کیفیت محصولات خود بیفزاییم. در این مسیر خبرهای خوبی برای کاربران‌مان داریم؛ از جمله اینکه در آینده‌ای نزدیک از محصولات جدید خود نیز رونمایی می‌کنیم که امید داریم مورد استقبال کاربران قرار گیرد.
اختلالات اینترنت و حوادث اخیر چه تأثیری بر کسب‌وکار شما داشت؟ چه اقداماتی برای جبران خسارت‌ها در پیش گرفتید؟
صنعت رمزارز یک صنعت لحظه‌ای است که با دارایی‌های کاربران سروکار دارد. کند شدن فرایندهای محصولی به علت قطعی اینترنت باعث نارضایتی کاربران ما شده است. البته کاربران حق دارند و امیدواریم عذرخواهی ما را پذیرا باشند و شرایط‌مان را درک کنند.
گرچه تیم پشتیبانی ما ۲۴ ساعته در خدمت کاربران بوده و در تلاش است حرفه‌ای عمل کرده و مشکلات را سریع برطرف کند، ولی ما هم از سایر کسب‌وکارهای اینترنتی مستثنی نیستیم و مشکلات اینترنت روی فرایندهای ما هم تأثیر می‌گذارد.
تیم رمزینکس در تلاش است با بهره‌گیری از به‌روزترین فناوری‌ها تغییرات مناسب را در بخش فنی پدید آورد و در نتیجه بتواند تجربه بهتری را برای کاربران به ارمغان بیاورد. اولویت اول و آخر برای ما برطرف‌کردن نیاز کاربران‌مان است.